Stres Ekokardiyografi Nedir?
Stres ekokardiyografi (SE), egzersiz yöntemleriyle veya kalp atımını hızlandıran ilaçlarla yapılan bir ekokardiyografi uygulamasıdır. Egzersiz ekokardiyografi, koşu bandı efor testinde egzersiz protokolünün uygulamasından hemen önce ve hemen sonra veya bisiklet egzersiz testi yardımıyla egzersizin her aşamasında ekokardiyografik görüntülerin kaydedilmesi şeklinde yapılmaktadır. Egzersiz testinin yapılamadığı durumlarda (bacak damar hastalığı, kas kemik yapı kısıtlılığı) damar yoluyla dobutamin, adenozin, dipiridamol gibi kalp ritmi ve kasılmasını arttıracak ilaçların belli zaman aralıklarında artan dozlarla kullanılması ile ilaçlı stres ekokardiyografi yapılmaktadır.
Stres Ekokardiyografi Hangi Durumlarda Yapılır?
Kalıcı kalp pili, EKG’de sol dal bloğu, sol karıncık kalınlaşması ve EKG’de bazı özel bulguların varlığı nedeniyle (preeksitasyon) kalp hastalıklarının diğer yöntemlerle değerlendirilmesi güç olduğunda uygulanır.
Miyokard kanlanma bozukluğunu ve ciddiyetini saptamak için akut kalp krizlerinden ve koroner damarlara yapılan girişimsel işlemlerden sonra risk belirlenmesi amacıyla,
Kalp cerrahisi dışında cerrahi girişim uygulanacak hastalarda operasyon öncesi kardiyak risk değerlendirilmesi amacıyla uygulanmaktadır.
Amaç, kalbin kasılma kapasitesini gözlemlemek, koroner yetersizlik bulgularını araştırmak ve bazı kapak hastalıklarında cerrahi karara yardımcı olabilmektir.
Test Öncesi Yapılması Gerekenler Nelerdir?
SE için ortalama 4–6 saatlik açlık gereklidir. Ayrıca bi 6 saatlik sürede sigara içilmemesi ve kafein içeren gıda (çay, kahve, çikolata, kola vb.) veya ilaç (bazı ağrı kesici ilaçlar kafein içerebileceğinden) alınmaması gerekir.
Bu testten 24 saat önce hastanın kullanmakta olduğu bazı ilaçların kesilmesi gerekmektedir. Buna testi isteyen doktor karar verecektir. Alınmasına izin verilen ilaçların testten 3–4 saat önce az miktarda su ile yutulmasında mahsur yoktur.
Aç kalınması istenen tüm testlerde şeker hastalarının şeker düzenleyici ilaçlarını, yemek yenmesine izin verilene kadar almamaları gerekir. SE testi bittikten hemen sonra, yemek yenebilir.
Uygulama Nasıl Yapılır?
Test hazırlığı, göğse elektrodların takılması ve damar yolunun açılmasından oluşur. Test süresi yaklaşık 1 saattir. Bu inceleme, göğsün üzerinde belli noktalardan kayıt alınarak yapılır. Kalbin dinlenme görüntüleri kaydedilir.
Tercih edilen stres yönetimine bağlı olarak egzersiz testi veya ilaçlı uygulama yapılır. Egzersiz görüntüleri alınır. Daha sonra toparlanma dönemi görüntüleri kaydedilir. Kalp ritmi, kan basıncı izlenir, EKG kayıtları alınır.
Test sırasında kalbin hızlı ve kuvvetli atması çarpıntı olarak algılanır. Bu durum normaldir. İlaçlı Test sırasında (Dobutamin uygulaması) yanaklarda sıcaklık hissi ve kızarma, saçlı deride karıncalanma gibi belirtilerde normaldir. İşlem sırasında göğüs, kol ve çenede ağrı ve huzursuzluk hissedildiğinde, baş dönmesi, göz kararması ve nefes darlığı durumlarında hemen işlemi yapan doktora haber verilmelidir.
Hasta işlemden sonra yarım saat süre ile dinlenme odasında gözlem altında tutulur. Testin yorumu, farklı fazlarda alınan görüntülerde, kalbin kasılma gücünü kıyaslayarak yapılmaktadır.
Stres ekokardiyografik incelemede elde edilen bulgular doktor tarafından hastaya anlatılır ve yazılı bir rapor halinde bir saat içinde kendisine verilir.
Stres Ekokardiyografi Uygulaması ile İlişkili İstenmeyen Olaylar Söz Konusu Olabilir mi, İşlemin Riski Nedir?
Stres ekokardiyografi güvenilir bir yöntemdir. İlaçlı stres ekokardiyografi sırasında ilaca bağlı yan etkiler nadiren görülebilmektedir. Bunlar baş ağrısı, terleme, çarpıntı, göğüs ağrısı, nefes darlığı ve bulantıdır.
Nadiren kan basıncında ani düşme ve yükselme, kalpte kulakçıktan ve karıncıktan köken alan sürekli olmayan ani ritim bozulması, kalp hızında yavaşlama, işlem sırasında kalp damar kökenli göğüs ağrısı görülebilir.