Kadınlar bana bir şey olmaz diyor, acaba doğru mu?
Kadınlarda genç yaşta kalp-damar hastalığı erkekler kadar sık görülmediği için çoğu kadın menopoza kadar yan gelip yatıyor. ‘Bana bir şey olmaz’ havası içindeler. Ancak nasıl ki menopoza giriyoruz, östrojen salınımı da duruyor. Florence Nightingale Hastanesi‘nden Kardiyoloji Profesörü
Dr. Saide Aytekin hepimizi tedbirli olmamız gerektiği konusunda uyarıyor.
Kadın kalp-damar hastalıkları açısından nelere dikkat etmeli ve ne zamandan itibaren başlamalı?
Kadınlarda kalp hastalıklarının menapoza kadar hiç olmadığı veya az olduğu algısı genel olarak tüm dünyada yerleşmiş bir düşünce. Oysa yapılan istatistikler, kadınların ölüm nedenleri arasında en sık nedenin kalp hastalıkları olduğunu gösteriyor. Avrupa’da yapılan analizler kadınlarda kalp -damar hastalıklarından ölümlerin yüzde 55’ ler civarında olduğu şeklinde… Aynı analizde erkeklerin oranı yüzde 43 bulunmuş.
Ayrıca yaş ortalaması 35-65 yaş gurubu kadınlar arasında kalp damar hastalığı sıklığına bakıldığında tüm ülkelerde hiç de azımsanmayacak oranlar açığa çıkmaktadır. Konuya böyle baktığımız zaman kadınlarda menapoza kadar rahat olup, deyim yerinde ise yan gelip yatıp, menapoz kapıya gelince herşey başlıyor gibi bir algı, son derecede yanlıştır.
Türk kadını Avrupalı yaşıtına göre önde
Peki ülkemizde durum nedir?
Ülkemizde de durum çok farklı değil. Avrupa da yapılan bir çalışmada; 45-75 yaş arası her 100.000 erkek ve kadın hastada, kalp damar hastalığından ölüm oranları Türk kadınlarında açık ara önde görülmektedir.Bu nedenle öncelikle menapoza kadar bize bir şey olmaz, ya da kadınlarda kalp damar hastalığı olmaz algısının kırılması gerekmektedir.
Tüm dünyada aynı algının kırılması amacı ile Amerika da başlatılan “go red for women” kampanyası tüm dünyada ilgi görmüş ve her yıl 6 şubat da kadınların kırmızı giysiler giyerek, kadınlarda kalp damar hastalığına dikkat çekilmesi amaçlanmıştır.
Türk kadınının tansiyonu yüksek
Neden kadınlarda bu oran yüksek ve her geçen gün yükseliyor?
Kadınların yüzde 80’ i geleneksel risk faktörlerine sahiplerdir. Özellikle kadınlarda obezite oranları 40 yaşından sonra yüzde 50’leri bulmaktadır. Buna bağlı olarak insülin direnci erkeklere göre daha yüksek, şeker hastalığı oranları ciddi olarak erkeklerden daha önde ve şeker hastalığına bağlı gelişen kalp damar hastalıklarında ölüm oranları erkeklerden çok daha yüksek görülmektedir.
Ayrıca yapılan çalışmalarda, her yaş gurubunda hipertansiyon oranları kadınlarda çok daha yüksek bulunmaktadır. Ülkemizde yapılan çalışmalarda, tüm bölgelerimizde kadınlarda hipertansiyon oranları çok yüksektir. Bunlara tedavisiz kalma faktörü de eklendiğinde patlama kaçınılmaz olmaktadır.
Çok tuz tüketiyoruz
Tansiyon denince aklımıza tuz geliyor. Katıldığım uluslararası bir kongrede dünyada en fazla tuz tüketenlerin Hintliler ve Türkler olduğu açıklandı. Evet, diğer bir faktör de tuz alımının çokluğu ve tüketiminin giderek artışı… Bu da bire bir hipertansiyon sıklığını ve regülasyonunu bozmaktadır.
Tansiyon ilacını düzensiz kullanıyoruz
’Bugün kendimi iyi hissediyorum’ diye tansiyon ilacını atlamaya çalışan çok kişi gözlemledim. Bu felç riskini artırıyor, değil mi?
Doğru. Çoğunlukla ilaçlar düzenli kullanılmamakta, komşu tavsiyesi ya da TV programlarındaki tavsiyelerle ilaç alımları değişmekte ve ülkemizde kadınlar, her geçen gün daha fazla hasta olmaktadırlar.
Sigara her yıl 1,5 milyon kadını öldürüyor
Gene kadınlarda ki düzenli egzersiz oranları da çok düşük. Menapoz sonrası kolesterol değerleri kadınlarda çok daha yüksek seyretmektedir. Erkeklerde birincil risk faktörü kabul edilmeyen trigliserid yüksekliği kadınlarda risk faktörü olarak kabul edilmektedir. Kadınlarda HDL yani koruyucu kolesterol oranları da erkeklerden daha düşüktür.İşte bütün bu faktörlere bir de tüm dünyada ve özellikle ülkemizde kadınlarda sigara içiminin artışı da eklenince pek de şaşırmamak gerektiğini anlıyoruz. Her yıl 1.5 milyon kadın sigara içimine bağlı hayatını kaybetmektedir. Bunun ileri ki yıllarda 8 milyona çıkacağı tahmin edilmektedir.
Menopoz sonrası daha sağlıklı olmak için beslenme şeklinize dikkat edin
Genç yaşlardan itibaren beslenmeye dikkat edilmesi, karbonhidratlı gıdaların daha az ve sağlıklı karbonhidratlar ile alınması, spor alışkanlığı, şişmanlıktan kaçınılması, özellikle ailede hipertansiyon varlığında zaman zaman tansiyon kontrolleri gibi önlemler menapoz sonrasında daha sağlıklı olmamızı sağlayacaktır. Menapoz dönemine girildikten sonra da aynı önlemlerin sürdürülmesi gereklidir.
Kalp-damar hastalıklarından korunmak için baş tacı edin
– Zeytinyağı
– Yağlı balıklar
– Ceviz
– Semizotu
– Tam tahıllar
– Koyu yeşil yapraklı sebzeler ( ıspanak,pazı, dereotu, maydanoz gibi)
– Glisemik indeksi düşük meyveler( elma, armut, portakal , greyfurt, kivi gibi)
– Hareket
– Yağlı balıklar
– Ceviz
– Semizotu
– Tam tahıllar
– Koyu yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak,pazı, dereotu, maydanoz gibi)